فعالیت
وسایل و مواد لازم: ظرف شیشهای، میکروسکوپ، تیغه و تیغک.
قارچ تکیاختهای است. به اندازه یک قاشق چایخوری پودر مخمر نانوایی را به همراه مقدار اندکی شکر و نمک در ظرف شیشهای بریزید. حدود $\text{50}$ میلیلیتر آب ولرم به آن اضافه کنید تا با پودر مخمر مخلوط شود. روی ظرف را بپوشانید و آن را در جای نسبتاً گرم قرار دهید.
بعد از گذشت $\text{10}$ دقیقه آن را مشاهده و آنچه را میبینید، یادداشت کنید.
قطرهای از این مخلوط را روی تیغه بگذارید و روی آن تیغک قرار دهید. نمونه را با میکروسکوپ مشاهده و شکل آنچه را میبینید، رسم کنید.
پاسخ و توضیح فعالیت صفحه 66 علوم هشتم
این فعالیت به بررسی فرآیند **تنفس غیرهوازی (تخمیر)** و **تولیدمثل (جوانهزدن)** در **مخمر (Yeast)** که یک قارچ تکسلولی است، میپردازد. 🦠
---
## ۱. مشاهده پس از $\text{10}$ دقیقه (ماکروسکوپی)
**مشاهده:**
* تولید **حبابهای گاز** در سطح مخلوط (صدا و حرکت).
* ایجاد **بوی خاص** (بوی مخمر و الکل ضعیف).
* **افزایش حجم** یا پف کردن مایع.
**دلیل:** مخمرها (که برای زنده ماندن به **انرژی** نیاز دارند) در این شرایط گرم و مرطوب، قند را مصرف کرده و فرآیند **تنفس غیرهوازی (تخمیر)** را آغاز میکنند. محصول این فرآیند، **گاز کربن دیاکسید ($ ext{CO}_2$)** است که باعث ایجاد حباب و پف کردن میشود.
$$\text{شکر} \xrightarrow{\text{مخمر}} \text{الکل} + \text{CO}_2 + \text{انرژی}$$
## ۲. مشاهده زیر میکروسکوپ
**مشاهده و رسم:** زیر میکروسکوپ، شما یاختههای مخمر را خواهید دید:
* **یاختههای تخمیری:** سلولهای بیضیشکل و شفاف.
* **جوانهزدن:** برخی از یاختهها دارای **برجستگیهای کوچک** هستند که یاخته دختر (جوانه) نامیده میشود. این جوانه نشاندهنده **تولیدمثل غیرجنسی** مخمر است.
**نتیجهگیری:** این آزمایش دو فرآیند حیاتی مخمر را نشان میدهد:
1. **سوخت و ساز:** مخمر با تخمیر قند، انرژی مورد نیاز خود را تأمین و گاز $\text{CO}_2$ تولید میکند.
2. **تکثیر:** مخمر با استفاده از روش **جوانهزدن** (تولیدمثل غیرجنسی) جمعیت خود را افزایش میدهد.